چه زيباست از عيد تا عيد. عيد قرباني هوس‌ها و عيد سبز شايستگي ولايت. و بين آن سراسر پر است از رمز و راز.
اگر چه «اليوم أکملت لکم» ابتداي سوره مائده است اما «بلّغ ما انزل اليک» در آيه 67 آن، نشان از تدبير الهي براي مصونيت ولايت که همان مصونيت قرآن است، دارد. زيرا خداوند ظرفيت بشري را مي‌داند که در هر دو زمينه (خوبي و بدي ) انتهايي ندارد و مبادا قرآن نيز به سرنوشت ديگر کتب آسماني دچار شود.
اما اين بار فرق مي‌کند. نه قرآن مانند ديگر کتب آسماني است و نه جانشين پيامبر عظيم‌الشأن (ص) چون حواريون و ديگران است و بايد «رضيت لکم الاسلام دينا» جاويد بماند.
مگر اين ولايت چه نقطه پرگار و زلف چليپايي دارد؟ وجه تمايز آن چيست؟
اگر چه پاسخ به اين پرسش بس طولاني است، اما مي‌تواند کوتاه هم باشد. در عصر ريزپردازه‌ها هم بايد پاسخ‌هاي عميق علمي وجود داشته باشد و هم برآيند آن جواب در کلامي کوتاه.
کوتاه سخن اين‌که در همين سوره مورد اشاره (آيه 55) رازهايي وجود دارد که «اولوالالباب» مرواريد‌هاي کمال و دانش را از آن صيد مي‌کنند. اين آيه به شکل انحصاري، سرپرستي و زعامت مردم را از آن خدا و رسول او محمد مصطفي(ص) و ايمان آوردگان مي‌داند.
هرچند «والذين آمنوا» مصداق بارز و کامل آن، اميرالمؤمنين(ع) است و در منابع اهل تسنن و شيعه در شأن نزول اين آيه مبارکه، آن را در خصوص آن حضرت مي‌دانند و داستانش نيز از اين قرار است که:فردي محتاج به مسجد آمد. استمداد کمک مالي داشت. بعضي‌ها مشغول عبادت و بعض ديگر هم در مسجد نشسته بودند، از جمله آقايان پرمدعا و عده‌اي ديگر.
کسي به اين فقير، جواب مساعد نداد تا آن‌که از بخشش و جوانمردي مسلمانان نااميد شد. در آن هنگام، علي عالي اعلي(ع) همچنان مشغول نماز بود و انگشتر گران‌قيمت خود را به اشاره دست به فقير عطا کرد.
اين‌که خداوند چرا تعبير به ايمان‌آورندگان دارد، نکات بسيار ظريف و عميقي دارد. اما نکته‌اي را که مي‌توان در اينجا مطرح کرد آن است که دين آخر و جاويد براي تداوم و بقاي خود به ابزاري نيازمند است و يکي از اين ابزار عبارت است از زعامت و سرپرستي جامعه مي‌باشد. اميرالمؤمنين(ع) از اين جهت شايستگي دارد که در اين آيه مبارکه هر سه عنصر که هر کدام نمادي از شايستگي است، در وجود نازنين او متبلور است.
الف: تدين و تقوي
«يقيمون الصلاة»؛ نماد و سنبل عبادت است. در واقع کامل‌ترين عبادت. يعني کساني شايستگي سرپرستي دارند که اهل دين و تقوي باشند و نسبت به انجام عبادات کوتاهي نکنند، اگر چه با وظيفه اجتماعي ديگري هم تداخل کند باعث رها کردن عبادت نمي‌شود ...
ب: شکوفايي اقتصادي
«يؤتون الزکوة» که در اين آيه اشاره به بخشش امام علي(ع) است، عام بوده و شامل مسائل مربوط به زکات و راه‌هاي مصرف آن است که اگر به خوبي جامعه اسلامي از همه توان خود (آب، زمين، نيروي انساني و ...) استفاده کند، نوبت به اين‌که کسي درمانده شود و گدايي کند، نمي‌رسد. وجود فقر در جامعه اسلامي، علل عمده‌اي دارد که فقدان سرپرست کارآمد بزرگترين عامل آن است.
در زکات، عامل فکر، تلاش، تدبير و توکل بر خداوند قادر متعال وجود دارد. زيرا کشاورز بايد از تجربه علمي و عملي خوبي برخوردار باشد تا محصولش به نتيجه برسد و همچنين بايد از کار و تدبير در شرايط مختلف غفلت نورزد، در نهايت هم تسليم قدرت، حکمت و رضايت حضرت حق جل جلاله باشد.
ج: اهل عمل
«هم راکعون» شايد پس از «يقيمون الصلاة» نياز نباشد اما در «يقيمون الصلاة» به اصل عبادت توجه شده و در «هم راکعون» به اصل عمل؛ يعني اينان کساني‌اند که فقط شعار نمي‌دهند بلکه در ميدان عمل هم گوي سبقت را مي‌ربايند.
پس عيد ولايت، عيد شايستگي است که سه عنصر عبادت، فکر (تلاش، تدبير، شکوفايي اقتصاد و...) و اهل عمل بودن از ارکان آن است.
و در زمان غيبت حضرت حجت ـ ارواحنا لتراب مقدمه الفداء ـ در عرصه‌هاي مختلف سرپرستي و مديريتي در جامعه اسلامي بايد رعايت شود والا صدارت افراد مختلف در هر سلسله و مرتبه‌اي، مشروعيت نخواهد داشت.
Moslem_soleymani@yahoo.com
